رادیو تصمیم

در مورد تصمیمات روزمره و همیشگی

اینجا سعی می کنیم با هم در مورد تصمیمات مهمی حرف بزنیم که کمتر در موردش حرف زده می شه!

فصل اول در مورد بازی های کامپیوتریه

Screenshot 2022-07-07 192740

فقط یک نگاه ساده به آمار و حتی اطرافیانمون نشون می ده که بازی های کامپیوتری چطور دارن در کنار شبکه های اجتماعی زمان و ذهن همه انسان ها رو تسخیر می کنن و ما مثل آدم هایی که از .صحبت کردن در مورد لولوی توی تاریکی می ترسن، از حرف زدن در موردش واهمه داریم بعضی انکار می کنن و برخی اجتناب، برخی غرق می شن و برخی به ساحلش هم نمی رن. توی این فصل می خوایم در مورد یکی از عجیب ترین رخدادهای عصر حاضر حرف بزنیم، از قدرت و اهمیتش، ..از اعتیادش و از این که چطور می شه باهاش کنار اومد

اپیزودهای پخش‌شـده

بگذارید تعارف رو بگذاریم کنار، ما زمانی تصمیم‌گیری جدی برای شغل و رشته داریم که می‌خوایم پول در بیاریم! وگرنه رشته و شغل رو انتخاب نمی‌کردیم! یک بار دیگه جمله رو تکرار کنم. ما زمانی تصمیم‌گیری جدی برای شغل و رشته داریم که می‌خوایم پول در بیاریم! وگرنه رشته و شغل رو انتخاب نمی‌کردیم! توی این اپیزود سعی می‌کنم دلیل این حرفم رو بگم، بعد بگم بقیه چکار می‌کنن، تهش هم جواب سوال رو بدم. چرا شغل رو برای پول انتخاب می‌کنیم؟ بیایم با هم فکر کنیم چرا ممکنه شما در انتخاب شغل/رشته خیلی پول براتون مهم نیست. یک نکته رو بگم، من خودم اکثر کارهای زندگیم، جنسشون پول درآوردن نیست، برای همین موضوعاتی که می‌خوام بگم رو بدون تعصب تا آخر گوش کنید. این موارد می‌تونن در سه حالت رخ بدن (االبته باز هم ممکنه باشه): ۱- عاشق واقعی یک کار باشید ۲- براتون خدمت به خلق مهمه، یا...
الف) مقدمه: بگذارید اول یکم ایکیگای رو بررسی کنیم که البته چیز خوبی هم به نظر می‌رسه. ایکی، به معنای زندگی هست و کای (یا گای) به معنی نتیجه، میوه، ارزش، کاربرد. طبیعیه که ترکیبشون می‌شه یک چیزی تو مایه‌های «معنایی برای زندگی» یا «چیزی که ارزش زندگی کردن را می‌دهد» یا «دلیلی برای بودن». حالا روش کارهای زیادی شده،‌ مثلا تو فرهنگ اوکیناوا (مجمع‌الجزایز ژآپن) به عنوان «دلیلی برای برخواستن در صبح» یا «لذت بردن از رندگی» مطرح می‌شه. تا اینجا که خیلی زیبا هست. حالا تو بحث معنای زندگی زیاد بهش می‌پردازیم. اما یک مدلی مطرح شده که خیلی هم وایرال شده این مدت. اینجوریه که یک نمودار ون می‌آد. خیلی خلاصه توضیحش می‌دم. چهار تا حوزه وجود داره: ۱- چیزهایی که دوستشون دارید ۲- چیزهایی که دنیا نیاز داره ۳- چیزهایی که شما درش خوب هستید ۴- جیزهایی که امکانش هست ازش پول در بیارید. مثلا شما ممکنه...
مقدمه: از این جهت دوست دارم شما هم با دو سبک یادگیری فضاهای جدید  آشنا بشید: ۱- روش  بالا به پایین ۲- روایت‌گری و پایین به بالا فرض کنید یک فردی رو که تهران زندگی نکرده رو می‌آریم تهران و قصد داریم بهش تهران رو بفهمونیم. این فهموندن، یعنی یک درک درستی از تهران براش ایجاد بشه. دو تا مسیر می‌تونه انتخاب بشه. روش بالا به پایین، اینه که نقشه تهران رو می‌گذاره جلوش، مناطق شهرداری، نقاط مهم تهران، شهرداری‌ها و نحوه کنترلشون بر شهر و … روش پایین به بالا: هر روز برش می‌داره می‌بره یک جایی توی تهران، یه روز پارک آب و آتش،‌ یه روز سرخه‌حصار، یه روز بازار، یه روز شوش و همینجوری می‌بردش توی جاهای مختلف و اجازه می‌ده توی هر کدوم زندگی کنه. توی تمایز این دو روش یک سری چیزها بدیهی به نظر می‌رسه، این که روش دوم خیلی زمان‌برتره، خیلی ابهام و...
حتما زیاد شنیدید جملاتی رو مثل: همه مردا مثل همن همه زن‌ها فلان هستند هر کی پولداره، ایکسه هر وقت مسیر خوبی به سمتت باز شد، نگران باش که … اینجور مواقع من می‌گم به اون شخص سندرم بخاری خاموش دست داده. یعنی چی؟ الان می‌گم. فرض کنید، شما بچه بودید، دستتون به بخاری می‌خوره و دستتون می‌سوزه. دیگه هر بار که سمت بخاری برید، مواظبت می‌کنید نکنه یک وقت دستتون دوباره بخوره و درد ناشی از سوزش رو تجربه کنید. حالا یکم بزرگ می‌شید و مثلا بهار شده و باید بخاری رو جمع کنید، اون موقع شما می‌ترسید دست بزنید به اون بخاری. چون دستتون رو می‌سوزونه. حالا در چنین حالاتی یک بزرگ‌تر وجود داره که یک مسئله ساده مثل دست زدن به بخاری رو براتون انجام می‌ده و متوجه می‌شید نه الان بی‌خطره. یک شعله‌ هم در زمان روشن بودن مشخصه که از این به بعد قبل از...
خیلی‌هاتون بازی قارچ‌خور رو دیدید، یا بازی کردید، تصویرش رو توی جلد پادکست گذاشتم، توی سایت هم هست. نکته جالب اینه که بازیکن نقش اول بازی ما، یک سیبیل بامزه داره. و جالبه که بدونید وقتی حالت بچه داره هم سیبیل داره. موضوعی که توی طراحی شخصیت بازی اهمیت داره، اینه که بتونی چهره رو مناسب با شخصیت طراحی کنید. اما نکته این بازی اینه که نه‌تنها سیبیل به خاطر یک محدودیت طراحی شده،‌ بلکه کلاهی هم که سر قارچ‌خور قصه ما هست، به خاطر یک محدودیت هست. اون محدودیت به پیکس مربوطه! بازی ماریو اصلی که به بازار اومد،‌با کاشی‌های ۱۶ در ۱۶ پیکسل ساخته می‌شد. یعنی کاراکتر رو باید توی ۱۶ پیکسل جا می‌دادی. حالا اون‌هایی که شاید آشنایی ندارن، یک برگه آچار رو بگذارن جلوشون، ۱۵ تا خطر مساوی عمدی و ۱۵ خط مساوی افقی بکشن. سعی کنن فاصله‌ها برابر باشه، حالا حق دارید هر مربع یا...
این موضوع به خصوص برای خانم‌ها خیلی بیشتر و حادتر هست. ازتون می‌خوام رویاهاتون رو روی کاغذ بنویسید، رویاهای ساده نه، مثلا این که می‌خوام بدنم خوش‌فرم بشه، نه. یعنی چیزهایی که ده سال زمان می‌خواد تا رسیدنش. سعی کنید ۳ تا ۵ مورد رو بنویسید. حتی الان می‌تونید گوش دادن یا خوندن رو متوقف کنید، اول بنویسید، در موردش فکر کنید و بعد برگردید ادامه بدید. نکته اینجاست که اغلب ما، رویاهامون شخصی نیستند! یعنی مال ما نیستند. مثلا برای مادران، این هست که بچه‌هام به فلانجا برسن! برای پدران اینه که همسرم یا بچه‌هام فلان اتفاق براشون بیفته. خیلی دختر پسرایی که هنوز ازدواج نکردن، می‌شه این که برای پدر و مادرم فلان کنم. کسایی که از این‌ها گذر کردن، می‌شه این که برای فلان افراد اطرافم این اتفاق بیفته. حالا این اطرافیان ممکنه فاصله‌های متفاوتی با شما داشته باشن. اوضاع اونقدر عجیبه که من خیلی‌ خانم‌ها که...
توی فصل قبل، سعی کردیم با یک ساختار نسبتا روتین بحث بازی‌های کامپیوتری رو باز کنیم. اما در این بخش، با قطعه‌های کوچک‌تری روبرو هستیم، دلیلش هم اینه که این فصل داره به مسیرشغلی و انتخاب رشته می‌پردازه. چرا یکی هستند؟ اصولا موضوع انتخاب رشته، مشابه مسیر شغلی هست. در واقع رشته بهتره در مسیر انتخاب شغل باشه، اگرچه طی آمار حتی توی کشورهای خیلی پیشرو هم این عدد تهش ۲۰ درصده! در این بخش قرار نیست روی یک سری از موضوعات مانند عناوین زیر مانور بدیم: تکنیک‌های کنکورب مسائل تکنیکی و نکته‌تستی انتخاب شغل یا رشته تئوری‌های توطئه یه جورایی همه زندگی ما به تصمیم‌گیری می‌گذره، تصمیم‌گیری در مورد ازدواج، انتخاب رشته، مهاجرت، دوستی، اعتیاد و از این دست. شاید اگر بخوام بگم مهم‌ترین تصمیم جدی که ما در زندگیمون شروع به بررسیش می‌کنیم انتخاب رشته، شغل و مسیر حرفه‌ای هست. اگر خاطرتون باشه، توی کودکی مرتب از ما...
توی این بخش که مربوط می‌شه به اپیزود بیستم در فصل اول، در واقع آخرین بخش فصل اول هست. در مورد انتخاب بازی، برخی موضوعات مطرح شد که بیشتر روی تطابق با سن، بهداشت مناسب و اطمینان از این بود که مواظبت کنیم فرار نباشه! یعنی اگر فرار بود بفهمیم. چند تا مورد هست که معمولا بچه‌ها به خاطرش سمت بازی (حتی مواد یا از این دست چیزها) کشیده می‌شن. – استرس بالا توی زندگی و کار – نداشتن پناهگاه – نگرفتن توجه کافی، تامین نشدن امنیت روحی روانی – نگرفتن احساس ارزشمندی، تشویق درست و از این دست موضوعات – نداشتن سایر سرگرمی‌هایی که به سلامتی هم کمک می‌کنه. شاید یک سوالی براتون پیش بیاد، آیا می‌شه برای رفع یک مشکل بازی تجویز کرد یا آیا می‌شه بازی (میزان یا انتخاب یک بازی خاص) رو نمایانگر یک رویداد دونست؟  اول پاسخ قسمت دو سوال رو می‌دم که ساده‌تره: آیا...
توی قسمت‌های مختلف، کلی مفهوم و داده جدید مطرح می‌شد، گاهی اون رو در متن گنجوندم، اما بعضی مواقع دیدم با تمرکز بر نمودارها و چارت‌ها، خودداستان ما به هم می‌خوره، بنابراین، این بخش به نوعی ضمیمه این فصل هست که شاید تاثیری در داستان اصلی کتاب نداشته باشه، اما دو تا هدف داره، اول این که با منابع و داده‌های واقعی روبرو شده باشید، و دوم این که با این‌ها شاید یک یادآوری هم بر کل فصل داشته باشید. عمومیت و گستردگی بازی تعداد افرادی که بازی کامپیوتری انجام می‌دن اکثر چارت‌های زیر با منبعشون در  اینجا  هست. همانطور که مشاهده می‌کنید با یک شیب تقریبا ثابت، تعداد گیمرها از دو میلیارد در سال ۲۰۱۵ به ۳.۲ میلیارد رسیده! یعنی از هر ده نفر ۴ نفرشون دارن بازی می‌کنن.   در چارت پایین مشاهده می‌کنید که اغلب این بازیکن‌ها سنشون بین ۱۸ تا ۳۴ هست، یعنی مهم‌ترین دوره زندگی،...
بله درسته، بعضی‌ها در دنیا کارشون استریم بازی یا مشارکت در مسابقات مرتبط با اون بازی هست، البته مشاغل و مسیرهای دیگه‌ای هم وجود دارن که نمی‌خوام خیلی بهشون بپردازم، مثلا تحلیلگر، منتقد، تست کننده، بلاگر و… با چه دنیایی طرفیم؟ شاید براتون عجیب باشه، اما از ۲۰۰۰ نفر تو شهرهای مختلف هند یک سری سوالات پرسیدن که به نظرم شنیدنشون خیلی می‌تونه ذهنتون رو باز کنه!   از هر ۳ نفر، یک نفر گفته مسیر شغلی اصلی زندگیم بازی هست! و یک نفر هم گفته به عنوان کار پارت‌تایم بهش نگاه می‌کنم، بقیه هم مطمئن نبودن یا نخواستن این حوزه رو! متوجه شدید با چی طرفیم؟ جالبه که در مورد خانم‌ها فقط یکم تفاوت کوچک داشتیم. نکته بعدی هم شاید براتون جالب باشه، توی آمریکا (توی ایران هم بعد یکمی آمار می‌دم)، این‌ها رو با حقوق یک معلم آمریکایی که حدود ۵۶ هزار دلار حقوق می‌گیره مقایسه کنید. عنوان...
من فرضم اینه که سلامت، اخلاق و آینده مرفه و شاد برای فردی که داره این متن‌ رو می‌خونه اهمیت داره! شاید عجیب به نظر بیاد، اما خیلی از بحث‌ها و کج فهمی‌ها که رخ می‌ده اینه که طرف اون وسط همچین اصلی رو در نظر نمی‌گیره! نکته بعد این که بازی رو به عنوان یک لذت پذیرفتیم، به عنوان یک ورزش ذهنی و عصبی شناختیمش، فهمیدیم که خیلی قوی هست و باید مثل یک هیولا مواظبش باشیم، مثل یک ماده مخدر بودنش رو فهمیدیم! یه جورایی یک اژدها هست که مواظبت نکنی می‌اد می‌خوره آدم رو، ولی باهاش کلی کار هم می‌تونی انجام بدی. آداب بازی کردن! آداب بازی‌کردن قراره یک سری قواعد تعیین کنن که بخشیش رو در قسمت قبل دیدید. موارد زیر  برای جلوگیری از اعتیاد بود که دوباره خلاصه شو میگم: ۱- نه قهرمان بسازید و نه ضد قهرمان  یواشکی بازی کردن و فریب شما در...
توی قسمت ۱ از شیرینی و جذابیت بازی گفتیم، از این که چقدر در بسیاری موارد در جلب توجه بهتر از ما عمل می‌کنه، چقدر اصولی و طبق اصول تکامل، هر روز کامل‌تر، زیباتر و اعتیادآورتر می‌شه! از طرفی در بخش دو و سه گفتیم که چطور از همون طریقی که مواد مخدر معتادمون می‌کنن، با تغییر ساختار بیوشیمیایی مغز، باعث می‌شن نه‌تنها به اون‌ها معتاد بشیم، نه‌تنها بعد از مدتی دیگه لذتی نبریم، بلکه در دوری از اون‌ها هم زجر بکشیم. در واقع من می‌خوام بگم مبارزه با اعتیاد به بازی، به معنای مبارزه با بازی نیست! در واقع کسی که می‌خواد از بازی کردن لذت می‌بره، نباید معتادش باشه! چون یک معتاد لذتی از بازی نمی‌بره، بلکه برای خلاص شدن از کمبوده، گیر کردن در چرخه اجباره، مثل اون داستان پینوکیو تو شهر بازیه، که بعد از چند ساعت بازی الاغ می‌شی و باید ببندنت به گاری! یک...
خیلی از اعتیادها در دنیا وجود داره که باهاش مشکلی نداریم، اعتیادِ با خانواده بودن (اوکسی‌توسین)، اعتیاد به قهوه، اعتیاد به چای، اعتیاد به اینترنت، اعتیاد به بازی، اعتیاد به کار و حتی اگر دقت کرده باشید، به تازگی ماریجوانا داره توی اکثر کشورهای پیشرفته آزاد می‌شه چون اثرات شیمیایی شدیدی روی بدن ندارن. مواد مخدر صنعتی یا سنتی، جدای از موضوعات روانی، شیمی بدن رو تغییر می‌دن و بعد از مدتی جدای از بحث روانی ماجرا (یعنی دوپامین و دوستان) سایر ارگان‌ها رو آسیب جدی و غیر قابل بازگشت می‌زنن. مثلا سیگار با خودش ده‌ها مسمومیت و آسیب به همراه داره، جدای از اثرات وحشتناکی که روی ریه می‌گذاره از طریق سموم داخل‌ش، قلب و خون (غلظت، فشار و ترکیبات خون به هم می‌خوره و قلب هم تندتر می‌زنه)، نای و معده (مشکلات زیادی گزارش شده)، پوست رو هم آسیب می‌زنه. سیگار به طور مستقیم هرسال ۸۰ هزار نفر...
قبل از این که جلو بریم، بهتون بگم که ما ذهن به شدت معتاد شونده‌ای داریم! به خیلی چیزها توی زندگی معتاد می‌شیم! (نه فقط از نظر تشبیه و استعاره بلکه حتی به لحاظ عملکرد مغزی) یعنی ما خیلی‌هامون به چای، قهوه، خانواده، کار، بازی، بطالت و چیزهای دیگه معتادیم! ریچارد رور (Richard Rohr) نویسنده فرانسوی این موضوع رو قشنگ بیان می‌کنه: کل دنیا به افکار بد، اعتیاد دارن. اعتیاد به مواد مانند الکل و مواد مخدر، شکل قابل مشاهده اعتیاد هستند، اما در واقع ما به روش و رفتارهای خودمون در انجام هر کاری معتاد می‌شیم، به خصوص به نحوه تفکر و روشی که حقایق رو در ذهنمون پردازش می‌کنیم. البته توجه کنید که احتمال و شدت اعتیاد برای موضوعات مختلف متفاوته، هر چه اون موضوع برای جستم و ذهن جذاب‌تر به نظر بیاد (در کوتاه‌مدت) احتمال اعتیاد بهش بیشتره، اگر قسمت قبلی رو خونده باشید متوجه می‌شید که...
پیش‌نوشت: برعکس بسیاری از توصیه‌ها در ابتدای کتاب‌ها، به هیچ وجه بعد از خوندن این قسمت عملی انجام ندید، چون دو سه قسمت قراره فقط روی موضوعاتی دست بگذاریم که قسمت شوم ماجرا رو می‌گه. ما با موضوع ساده‌ای طرف نیستیم. مقابله با بسیاری از موارد مطرح شده، کار ساده‌ای نیست و اگر قسمت‌های ۳ به بعد رو بخونید دستتون می‌آد چه باید کرد. مهدی: میثم ی اتفاقی در این ی دهه اخیر افتاده که برای پدر و مادرها خیلی نگران کننده بوده. اونم اینه که با بچه هایی روبرو هستند که به سختی از پشت میزشون بلند میشن، موقع غذا خوردن باهاشون مشکل دارن، چه وقتی که میخان مهمونی برن چه وقتی که مهمون میاد از اتاقشون بیرون نمیان، افت درسی پیدا کردند و به هیچ دیگه گفتگو با والدین برای اونا جذابیتی نداره. والدین دلیل اصلی شون رو بازیهای کامپیوتری میدونن؟  نمی‌تونید با دادن یک هدیه، انتظار داشته...
اونقدر رشد تکنولوژی و سرگرمی سریعه که حتی میانسال‌ها و جوان‌ها هم درکی از وضعیت فعلی ندارن، توی این قسمت به غارنشین‌هایی تشبیه شدن که بازی و سرگرمی‌های جدید رو مثل خرس بیرون غار می‌بینن، در صورتی که دنیا جور دیگه‌ای شده کمی در مورد ساختار فصل اول یعنی بازی‌های کامپیوتری صحبت می‌کنیم و نکاتی رو مطرح می‌کنیم که چطور به رادیوتصمیم گوش کنید بهتره
مهدی: چی شد که راه انداختیم؟ میثم: کل زندگی من داره در مورد تصمیم می‌گذره، کارم آینه که تصمیم‌گیری رو با روش‌های متفاوت برای دیگران هوشمند و شفاف کنم، یا به عنوان سرمایه‌گذار و مدیر، صدها و ده‌ها تصمیم در روز بگیرم. مهدی: اگه موافقی یکم درباره تصمیم حرف بزنیم تا دقیقاً شنونده متوجه بشه که می‌خایم درباره چی حرف می‌زنم. میثم چی میشه که آدم به یک تصمیم برسیم تصمیم‌گیری یک فرایند هست که باید به خیلی از گزینه‌ها نه بگی و  برای اون‌ معدود گزینه‌هایی که می‌خوای بهشون بله بگی، ریسکش رو بپذیری. حتی لوگوی رادیوتصمیم رو بر این اساس طراحی کردیم. تعداد زیادی نه به تصمیمات که در  پس زمینه گرفته می‌شن و تعداد کمی بله که بیشتر دیده می‌شن به همراه دایره اگاهی. تصمیم‌گیری در حوزه‌های مختلف به پارامترهای مختلفی بستگی داره، به جای این که به طور کلی در مورد تصمیم‌گیری یا نظریه تصمیم صحبت...